شیر دادن، همان چیزهایی را حرام می‌گرداند که ولادت حرام می‌کند

شیر دادن، همان چیزهایی را حرام می‌گرداند که ولادت حرام می‌کند

از عایشه رضی‌الله‌عنها روایت است که پیامبر صلی‌الله‌علیه‌وسلم فرمود: «شیر دادن، همان چیزهایی را حرام می‌گرداند که ولادت حرام می‌کند.»

[صحیح است] [متفق علیه]

الشرح

پیامبر صلی‌الله‌علیه‌وسلم بیان فرمود که به‌واسطهٔ شیرخوارگی همان چیزهایی حرام می‌شود که از ولادت و نسب حرام می‌شود مانند حرمت دایی یا عمو یا برادر... و نیز شیرخوارگی همان احکامی را مباح می‌گرداند که ولادت مباح می‌کند.

فوائد الحديث

این حدیث، قاعده‌ای در احکام شیرخوارگی است.

ابن حجر گفته است: فرمایش پیامبر «شیرخوارگی همان چیزهایی را حرام می‌کند که ولادت حرام می‌کند» یعنی: و همان چیزهایی را مباح می‌گرداند که ولادت مباح می‌کند. و این، به اجماع، مربوط به حرمت نکاح و متعلقات آن است؛ همچنین گسترش حرمت میان شیرخوار و فرزندان زن شیرده، و قرار دادن آنان در جایگاه خویشاوندان از جهت جواز نگاه، خلوت و همراهی در سفر. اما دیگر احکام مادری بر آن مترتب نمی‌شود، مانند ارث بردن، وجوب نفقه، آزاد شدن به سبب مالکیت، شهادت دادن، دیه و اسقاط قصاص.

اثبات حکم حرمت با شیرخوارگی، حرمت همیشگی (ابدی) است.

احادیث دیگر دلالت دارند بر اینکه حرمت با شیرخوارگی با پنج بار شیر خوردنِ معلوم ثابت می‌شود، و آن باید در دو سالِ نخست باشد.

محرم‌های نسبی این‌ها هستند:

مادران: و همهٔ مادرانِ پدری و مادری، هر چه بالاتر روند، چه از طرف مادر و چه از طرف پدر شامل می‌شوند.

دختران: و دخترانِ پسران و دخترانِ دختران، هرچه پایین‌تر روند شامل می‌شوند.

خواهران: چه از طرف پدر و مادر هر دو باشند و چه تنها از طرف یکی از آن‌ها.

عمه‌ها: و همهٔ خواهرانِ پدر، چه شقیق [تنی] و چه غیر شقیق [ناتنی]، و همچنین همهٔ خواهرانِ پدربزرگ‌ها، هر چه بالاتر روند شامل می‌شوند.

خاله‌ها: و همهٔ خواهرانِ مادر، چه شقیق و چه غیر شقیق، و همچنین همهٔ خواهرانِ مادربزرگ‌ها، هر چه بالاتر روند، چه مادربزرگ از طرف پدر باشد و چه از طرف مادر شامل می‌شوند.

دخترانِ برادر و دخترانِ خواهر: و دخترانِ ایشان نیز، هر چه پایین‌تر روند شامل می‌شوند.

محرم‌های ناشی از شیرخوارگی: پس، از شیرخوارگی همان چیزهایی حرام می‌شود که از نسب حرام می‌شود. بنابراین هر زنی که به سبب نسب حرام شده است، همانند او از راه شیرخوارگی نیز حرام می‌گردد، مگر مادرِ برادرش و خواهرِ پسرش از شیرخوارگی که حرام نمی‌شوند.

التصنيفات

شیرخوارگی