الشرح

ណាពី ﷺ លោកបានបង្រៀនអាអ៊ីស្ហះ رضي الله عنها នូវទូអាមួយមានខ្លឹមសារពេញលេញដែលផ្ទុកទៅដោយពាក្យបួងសួងចំនួនបួនប្រការ៖ ទូអាទីមួយ៖ ជាការបួងសួងទូទៅសម្រាប់រាល់ប្រការល្អទាំងអស់៖ “اللَّهُمَّ إِنِّي أَسْأَلُكَ مِنْ الْخَيْرِ كُلِّهِ، عَاجِلِهِ وَآجِلِهِ، مَا عَلِمْتُ مِنْهُ وَمَا لَمْ أَعْلَمْ” (ឱអល់ឡោះជាម្ចាស់! ពិតប្រាកដណាស់ ខ្ញុំសុំពីទ្រង់នូវរាល់ប្រការល្អទាំងអស់ ទាំងបច្ចុប្បន្ន និងអនាគត ទាំងអ្វីដែលខ្ញុំដឹង និងអ្វីដែលខ្ញុំមិនដឹង)៖ មានន័យថា៖ ឱអល់ឡោះជាម្ចាស់! ពិតប្រាកដណាស់ ខ្ញុំសុំពីទ្រង់នូវរាល់ប្រការល្អទាំងអស់ ទាំងបច្ចុប្បន្នដែលនឹងកើតឡើងឆាប់ៗ និងអនាគតដែលវែងឆ្ងាយ ទាំងអ្វីដែលខ្ញុំដឹងក្នុងចំណោមអ្វីដែលទ្រង់បានបង្រៀនខ្ញុំ និងអ្វីដែលខ្ញុំមិនដឹងក្នុងចំណោមអ្វីដែលស្ថិតក្នុងចំណេះដឹងរបស់ទ្រង់។ វាជាការប្រគល់កិច្ចការទាំងអស់ទៅកាន់អល់ឡោះជាម្ចាស់ដែលជាអ្នកដឹងបំផុត និងជាអ្នកទន់ភ្លន់បំផុត។ ដូចនេះ ទ្រង់នឹងជ្រើសរើសនូវអ្វីដែលល្អបំផុតនិងប្រសើរបំផុតសម្រាប់អ្នកមូស្លីម។ “وَأَعُوذُ بِكَ مِنْ الشَّرِّ كُلِّهِ، عَاجِلِهِ وَآجِلِهِ، مَا عَلِمْتُ مِنْهُ وَمَا لَمْ أَعْلَمْ” (ហើយខ្ញុំសុំពីទ្រង់បញ្ចៀសនូវរាល់ប្រការអាក្រក់ទាំងអស់ ទាំងបច្ចុប្បន្ន និងអនាគត ទាំងអ្វីដែលខ្ញុំដឹង និងអ្វីដែលខ្ញុំមិនដឹង)។ ទូអាទីពីរ៖ ជាការការពារជនមូស្លីមមិនឱ្យប្រព្រឹត្តលើសពីដែនកំណត់នៅក្នុងការទូអាបួងសួង៖ “اللَّهُمَّ إِنِّي أَسْأَلُكَ مِنْ خَيْرِ مَا سَأَلَكَ عَبْدُكَ وَنَبِيُّكَ، وَأَعُوذُ بِكَ مِنْ شَرِّ مَا عَاذَ بِهِ عَبْدُكَ وَنَبِيُّكَ” (ឱអល់ឡោះជាម្ចាស់! ពិតប្រាកដណាស់ ខ្ញុំសុំពីទ្រង់នូវប្រការល្អដូចអ្វីដែលខ្ញុំបម្រើរបស់ទ្រង់ និងណាពីរបស់ទ្រង់បានសុំពីទ្រង់។ ហើយខ្ញុំសុំពីទ្រង់បញ្ចៀសពីប្រការអាក្រក់ដូចអ្វីដែលខ្ញុំបម្រើរបស់ទ្រង់ និងណាពីរបស់ទ្រង់បានសុំការបញ្ចៀសអំពីវា)។ នេះជាការបួងសួងសុំពីអល់ឡោះជាម្ចាស់ឱ្យប្រទានដល់អ្នកដែលបួងសួងនូវអ្វីដែលណាពី ﷺ លោកបានបួងសួងសុំសម្រាប់ខ្លួនលោក ដោយមិនបាច់រៀបរាប់គ្រប់ប្រភេទនៃអ្វីដែលលោកបានបួងសួងសុំឡើយ។ ទូអាទីបី៖ សុំឲ្យបានចូលឋានសួគ៌ និងចៀសឆ្ងាយពីឋាននរក។ វាជាគោលដៅរបស់មូស្លីមគ្រប់រូប និងជាគោលបំណងនៃការសាងកុសលរបស់គេ៖ “اللَّهُمَّ إِنِّي أَسْأَلُكَ الْجَنَّةَ، وَمَا قَرَّبَ إِلَيْهَا مِنْ قَوْلٍ أَوْ عَمَلٍ، وَأَعُوذُ بِكَ مِنْ النَّارِ، وَمَا قَرَّبَ إِلَيْهَا مِنْ قَوْلٍ أَوْ عَمَلٍ” (ឱអល់ឡោះជាម្ចាស់! ពិតប្រាកដណាស់ ខ្ញុំសុំពីទ្រង់នូវឋានសួគ៌ និងអ្វីដែលនាំឱ្យខ្ញុំខិតជិតវា ទាំងពាក្យសម្ដី និងទង្វើ ហើយខ្ញុំសុំពីទ្រង់បញ្ចៀសពីឋាននរក និងអ្វីដែលនាំឱ្យខ្ញុំខិតជិតវា ទាំងពាក្យសម្ដី និងទង្វើ)។ មានន័យថា៖ ឱអល់ឡោះជាម្ចាស់! ពិតប្រាកដណាស់ ខ្ញុំសុំពីទ្រង់នូវឋានសួគ៌ និងអ្វីដែលនាំឱ្យខ្ញុំខិតជិតវា ទាំងពាក្យសម្ដី និងទង្វើកុសលដែលធ្វើឲ្យទ្រង់ពេញចិត្ត។ ហើយខ្ញុំសុំពីទ្រង់បញ្ចៀសពីឋាននរក ព្រោះគ្មានការការពារពីអំពើអាក្រក់ទាំងឡាយនោះឡើយ លើកលែងតែតាមរយៈភាពទន់ភ្លន់របស់ទ្រង់ ព្រមទាំងសុំពីទ្រង់បញ្ចៀសពីអ្វីដែលនាំឱ្យខ្ញុំខិតជិតឋាននរក ទាំងពាក្យសម្ដី និងអំពើល្មើសទាំងឡាយដែលធ្វើឲ្យទ្រង់ខឹងសម្បា។ ទូអាទីបួន៖ បួងសួងសូមឲ្យមានការពេញចិត្តចំពោះការកំណត់របស់អល់ឡោះជាម្ចាស់៖ “وَأَسْأَلُكَ أَنْ تَجْعَلَ كُلَّ قَضَاءٍ قَضَيْتَهُ لِي خَيْرًا” (ហើយខ្ញុំសុំពីទ្រង់ សូមទ្រង់មេត្តាធ្វើឲ្យរាល់ការកំណត់ទាំងឡាយដែលទ្រង់បានកំណត់សម្រាប់ខ្ញុំនោះ គឺជាប្រការល្អផង) ហើយរាល់កិច្ចការទាំងឡាយដែលទ្រង់បានកំណត់សម្រាប់ខ្ញុំ សូមទ្រង់ធ្វើឱ្យវាក្លាយជារឿងល្អសម្រាប់ខ្ញុំផង។ នេះជាបួងសួង ឬជាទូអាមួយសូមឲ្យមានការពេញចិត្តចំពោះការកំណត់របស់អល់ឡោះជាម្ចាស់។