اگر به مردم بر اساس ادعایشان اعتبار داده شود، برخی مردم مدعی مال و خون دیگران می شوند، لذا؛ دلیل بر مدعی و سوگند بر منکر است

اگر به مردم بر اساس ادعایشان اعتبار داده شود، برخی مردم مدعی مال و خون دیگران می شوند، لذا؛ دلیل بر مدعی و سوگند بر منکر است

از ابن عباس رضی الله عنهما روایت است که رسول الله صلی الله علیه وسلم فرمودند: «اگر به مردم بر اساس ادعایشان اعتبار داده شود، برخی مردم مدعی مال و خون دیگران می شوند، لذا؛ دلیل بر مدعی و سوگند بر منکر است».

[صحیح]

الشرح

پیامبر صلی الله علیه وسلم تصریح نمودند که اگر به مردم صرفاً بر اساس ادعای آنان بدون دلائل و قرائن اعتبار داده شود، برخی مردم مدعی مال و خون مردم می شوند، لذا؛ مدعی برای چیزی که مطالبه می کند باید دلیل و مدرک ارائه کند، ولی در صورت نداشتن دلیل، دعوا به مدعی علیه ارائه می شود، و در صورت انکار باید سوگند یاد کند و تبرئه شود.

فوائد الحديث

ابن دقیق العید می گوید: این حدیث پایۀ از پایه های احکام است، و بزرگترین مرجع هنگام نزاع و مخاصمه است.

شریعت آمد تا مال و خون مردم را از حیف و میل حفظ کند.

قاضی بر اساس علم خود حکم نمی کند، بلکه به ادله رجوع می کند.

هر کس ادعای بدون دلیل ارایه کند مردود است، خواه در مسائل حقوقی و معاملات باشد و خواه در مسائل اعتقادی و علمی باشد.

التصنيفات

دعوه ها و شواهد