Ra maan-y taab sũ-kiir ye, la belg taab tɩ b ra n kẽ ye (beleg ned t'ɑ rɑ bũmb wɑlɑ f sẽn nɑ n tɑ n dɑ toogo n nɑ yɩl n bleg sẽn rɑt n rɑ wã t'ɑ rɑ n kẽ), la y ra gẽ taab ye, la y ra maan raba-wẽns ne taab ye, yãmb sãnda ra wa koos taab koosg zug ye ( wɑ ne sẽn…

Ra maan-y taab sũ-kiir ye, la belg taab tɩ b ra n kẽ ye (beleg ned t'ɑ rɑ bũmb wɑlɑ f sẽn nɑ n tɑ n dɑ toogo n nɑ yɩl n bleg sẽn rɑt n rɑ wã t'ɑ rɑ n kẽ), la y ra gẽ taab ye, la y ra maan raba-wẽns ne taab ye, yãmb sãnda ra wa koos taab koosg zug ye ( wɑ ne sẽn bɑrsd tɩ fo tʋg n pɑɑs ligdã n reeg n dɑ), yɩ-y Wẽnd yembse, n yaa ma-biisi

Yii Abɩɩ Hʋrɑyrɑt nengẽ (Wẽnd yɑrd be ɑ yĩngɑ) ɑ yeelɑme Wẽnd Tẽn-tʋʋm yeelame (Wẽnd pʋʋsg lɑ A tɩlgr be ɑ yĩngɑ): «Ra maan-y taab sũ-kiir ye, la belg taab tɩ b ra n kẽ ye (beleg ned t'ɑ rɑ bũmb wɑlɑ f sẽn nɑ n tɑ n dɑ toogo n nɑ yɩl n bleg sẽn rɑt n rɑ wã t'ɑ rɑ n kẽ), la y ra gẽ taab ye, la y ra maan raba-wẽns ne taab ye, yãmb sãnda ra wa koos taab koosg zug ye ( wɑ ne sẽn bɑrsd tɩ fo tʋg n pɑɑs ligdã n reeg n dɑ), yɩ-y Wẽnd yembse, n yaa ma-biisi, lɩslaam ne a to yɑɑ ma-biisi, a ka wẽgd-a, a ka basd a sõngre, a ka paoogd-a , Wẽnd zoεεgã yaa zĩ-kãngã» La a teesd a yãoogã noor a tãabo.«Wẽng ta tεk ne lɩslaam t'a wa tʋg n paoogd a ma-bi-taaga, lɩslaam gillã yaa haraam ne a lɩslaam taaga, a zɩɩmã yaa haraam, a arzεkã yaa haraam, a burkĩnd yaa haraam».

[Naṣʋn Ṣahɩɩhʋn (Gom-sikdem sẽn manege)] [A Muslim n togs-a]

الشرح

Nabiyaamã (Wẽnd pʋʋsg lɑ A tɩlgr be ɑ yĩngɑ) sagla lɩslɑɑm t'a maan neer ne ɑ lɩslaam tɑɑg sẽn yaa a ma-biigã, la a vẽnega yεl sãnda sẽn yaa tɩlae n zao lɩslaam sẽn yaa waagib-rãmba la zʋgdo, a ma-biisã wεεngẽ, la sẽn be rẽnda pʋgẽ: Rẽenem sagellã: Ra maan-y taab sũ-kiir ye, ne sãnda sẽn na n wa rat tɩ sãnda neema gobg n bas-ba. Yiib soaba: ra belg-y taab tɩ b ra n kẽ ye, ne ned sẽn na n tʋg n raad bũmb n kẽedẽ, la a ka rat n na n ra ye, a ratame n maan bũmb sẽn na n naf kaoosã, maa bũmb sẽn na n nams raadã. Tãab soaba: La y ra gẽ taab ye, la yẽ me la rat n nams taaba, la a tullã yaa nonglem, sã n ka wa n mikame tɩ gẽegã yaa Wẽnd yellã yĩnga, wakat-kãngã yaa tɩlae. Naas soaba: Ra rabs y taab ye, ra gũd y zãn-kuisd ne taab ye, ne ned fãa sẽn na n rɩk a zãn-kuidg n kõ a ma-bi-taaga, n balld n basd-a, n wãagd-a, n ka baood a zĩigẽ ye. Nu soaba: Yãmb sãnda ra wa koos taab koosg zug ye, wala a sẽn na n tʋg n yeel ned sẽn raad bũmbu: mam tara a buudu t'a ligdã ka ta woto, maa a sõmblemã yɩɩdã yãwã, ne fo sẽn ra ligd ningã. Rẽ poorẽ tɩ Nabiyaamã (Wẽnd pʋʋsg lɑ A tɩlgr be ɑ yĩngɑ) kõ sagla sẽn tigim n yeele: la y yɩ wala ma-biisi, n bas b sẽn togs yεl nins sẽn yaa yεl kiti wã, la y nigd pãng ne nonglem maanego, la yol-yole, la nimbãan-zoεεga, la bʋg-bʋge, la sõng-taab sõma pʋgẽ, n lagem ne sũyã yɩlgre la pʋ-peelem maaneg halhaal fãa. La sẽn be ma-biir-kãngã yεl-mɑɑndi wã pʋgẽ: Yaa ɑ ra wẽg a ma-biigã, la a ra maan n zʋʋg a zug ye. La a ra bas a ma-biigã tɩ b wẽgd-a t'a bas n ka sõng-a ye, zĩig ning yẽ sẽn tõe n sõng-a wã la a zẽk wẽgdã n bas-a. La a ra faag a ma-biigã n paoog-a, n ges-a ne boogr la yaalg gesgo, la yẽnda sababã yaa waoog-m-meng sẽn be nebã sũurẽ. Rẽ poorẽ tɩ Nabiyaamã vẽnege (Wẽnd pʋʋsg lɑ A tɩlgr be ɑ yĩngɑ) noor a tãabo, tɩ ad Wẽnd zoεεgã bee sũurẽ wã, la ned ning Wẽnd zoεεg sẽn wa n be a sũurẽ wã, Wẽnd zoeer ning sẽn maand t'a sõmb n tall zʋg-sõngo la Wẽnd yεεsgo, la Wẽnd gũusgu, rẽnd yẽ soab ka na n faag lɩslaam ye. La seka yẽnda yel-wẽnse la zʋg-yoodo tɩ lɩslaam sã n wa paoogd a lɩslaam taaga; la rẽnda yaa waoog-m-meng sẽn be a sũurẽ wã yĩnga. Rẽ poorẽ tɩ Nabiyaamã (Wẽnd pʋʋsg lɑ A tɩlgr be ɑ yĩngɑ) keng n wilg sẽn loogã, tɩ ad lɩslaam zãngã yaa haraam ne a lɩslaam taaga: a zɩɩmã: ne yẽ sẽn na n maan zʋʋg a zugu, tɩ yaa kʋʋbo, maa sẽn ka ta kʋʋbo, tɩ yaa sãmpoaga maa pãbre, la sẽn wõnd rẽ, yaa woto bala, arzεkã, yaa haraam ne-a ne yẽ sẽn na tʋg n reegd arzεk tɩ ka tũ ne yẽ hakε, woto bal la burkĩndã: ne a sẽn na n tʋg n paoogd a mengẽ wã maa a buudẽ wã.

فوائد الحديث

B saglame tɩ b maan lɩɩmaoongã ma-biirã sẽn sõmb ne yεl ninsã fãa, la b gɩgd n yi yεl nins sẽn ka zems ne rẽ wã, sẽn yaa goam la tʋʋma.

Wẽnd-zoεεgã yẽgrã yaa sẽn be sũurẽ wã, sẽn yaa Wẽnd minim la A zoeese, la A gũusgu, la Wẽnd zoe-kãngã la tʋʋm-sõmsã yẽgre.

Bʋdgr ning sẽn yaa vẽenegã, a wilgda sũurã Wẽnd zoεεgã paoodlem.

Yaa sẽn gɩdg tɩ b ra nams lɩslaam, sẽn wa n yaa wεεng ning fãa, sẽn yi goama, maa tʋʋma.

Ka lagem sũ-kĩirã pʋgẽ, lɩslaam sẽn na n wa rat n yɩ wala a to, tɩ ka tũ ne rat t'a neemã wã loog n bas-a, la b boonda yãwã tɩ yã-beed ne f nɑ yɩ wɑ f to; la yẽ yaa bũmb sẽn sakde, a leb n sõngda ned t'a põs tʋʋm sõmsã pʋgẽ.

Ninsaal mengẽ wã, a kisame tɩ ned wa põs-a bũmb fãa pʋgẽ, sẽn yaa yεl-sõmsã, la a sã n wa nong n rat tɩ bõn-sõng gogb n bas ned a to, yẽnda la sũ-kiir ninga b sẽn sãbsã, la a sã n bʋ nonglem n rat n na n põsge, rẽnd yẽnda lɑ yã-beed ning sẽn sakdã.

La sẽn yeel tɩ "Lɩslaam ra koos a ma-bi-taag koosem zugã" yẽ ka kẽed b sẽn na n vẽneg n wilg raadã, tɩ koaasã sã n belga n zãmb-a a raabẽ wã, zãmbg sẽn tʋg n yaa bedre. Rẽnd yãwã bee pʋ-peelemã maaneg pʋgẽ. B maana sart t'a Anniy wã yɩ a ma-bi-taagã, sẽn yaa raadã pʋ-peelem maanego, ka sẽn na n nams kaoosã ye, la tʋʋmã me tũuda ne Anniy-rãmbã.

Ka naag koos a lɩslaam taag kooseg zugã, tɩ koosdb a yiibã sã n ka yar taaba, tɩ ligdã me ka tablge.

Kis-taab ning b sẽn gɩdg hadiisã pʋgẽ wã, a ka lagem gẽeg Wẽnd sorã pʋgẽ ye, yẽ yaa waagiba, a leb n bee lɩɩmaoongã wĩ-kegemsã pʋgẽ.

التصنيفات

Praiseworthy Morals, Purification of Souls