1- مانماندا ب غمبر خودا صلى الل عل وسلم لسر ورتن ووا ردن ار بدست موسومان ل ات سخت وئاساندا، ول ات خش وناخشدا

2- اربدستانك دن ؛ از دبن ل هند ل ردوانان وهند لكردوكانان ت دنو

3- بند ئر نخش بوت ان سفر بات؛ ئوا اداشت ئو ار اان ب دنووسرت ئنجام داو ل اتدا نشتج ولش ساغ بوو

4- ل منو بنن ئر ئاتش بت، ول بن ئسرائلو روات بن وه تدا ن، وئو در بات ب ناو منو ئوا با جا ب خ دابنت ل ناو دزخدا

5- ئان ئامار

6- ئ خوداه، هر كس را اربدست ل سر اروباران ئومتم، وار لسران قورس رد؛ ئوا تش ار لسر قورس ب

7- هر بند خوا ور بات دساتدار ب سر مو، وبمرت ل ردا ف ردبت ل ر دستان؛ ئوا خوا ور بهشت لسر ئو س حرام دات

8- هرس ل وا دربت، وخ جاباتو ل م مسومانان رتواز دروست بات وبمرت، ئوا مردن مردن جاهلت

9- ئر س هات و وست ز ئو رتواز بات ونا بخات نوانتان ؛ لكاتكدا ئو ككوتوون لسر ك او خلفتان ئمرتان، ئوا ئو س بون

10- رس ل ئو ر خرا بن؛ ئوا با ب دست بت، ئر نتوان ب دست بت؛ ئوا با ب زمانى بت، وئر نتوانى ب زمانى بت؛ ئوا با ب د ئنار لو خرا بات، وئمش ئنار ردن خرا ل ددا لاوازترن ئمان

11- تقواى خواى ور بن، ووا اربدست موسومانان بن وفرمانان جبج بن، وئرش بند حبش بت

12- باشترن جهاد وتشان برت ل وت دادروران ل لا دساتدار ستمار

13- تەنها خودا بپەرستن وهیچ هاوبەشێکی بۆ بڕیار مەدەن، واز لە قسەی باوباپیرانتان بهێنن، وفەرمانی پێمان دەکرد بە نوێژ کردن، وڕاستگۆیی، وداوێن پاکی، وگەیاندنی پەیوەندی خزمایەتی

14- ل دووا وفاتم م وداو دت ش و وناحت وستم باو دبتو وشتان ووددات لاتان خرا وسند راو ن، ووترا: ئ غمبر خودا، فرمان مان دت وات: ئر شتن ئو سردم بن لو حاتدا؟، فرموو: ئو ماف ل سر ئو جبج دن، وئو مافش دبت ب ئو جبج برت ل خوا ور داوا بن

15- فەرمان بە خەڵکی کرا کە دواین کرداریان لە ماڵی خوادا تەواف کردن بێت بە دەوری کەعبەدا، جگە بۆ ئەو ئافرەتانە نەبێت کە تووشی سووڕی مانگانە هاتوون

16- نمون ئو س سنووران خوا ور ت ناات خ ل تاوانان بدوور درت، وئو س تاوانان دكات، وو سان وان تيروش دن ل سر شت

17- باسی ئەو شتانە بکەن بۆ خەڵکی کە ئەقڵیان درکی پێدەکات ولێی تێدەگەن، ئایا دەتانەوێت خوای گەورە وپێغەمبەرەکەی بە درۆ بخرێنەوە

18- ئ مام، ب: لا إله إلا الل، وش لا خوا ور شاهدت ب ددم ل سر

19- ئر خ ستمار ببنن ودست نرن، ئوا نز لو خوا ور سزا شت تووش همووان بات

20- سوێند بە ئەوەی کە نەفسی منی بە دەستە، یان ئەوەتا فەرمان بە چاکە دەکەن ونەهی لە خراپە دەکەن؛ یان نزیکە لە ئەوەی کە خوای گەورە سزایەک بنێرێتە سەرتان لە لایەن خۆیەوە، پاشان ئێوە نزا دەکەن و وەڵامتان نادرێتەوە

21- هموو جوم ل جومان لاش مر خر لسر

22- ئەوان پێشنوێژیتان بۆ دەکەن، ئەگەر بە جوان وڕێکی ئەنجامیان دا؛ ئەوا پاداشت بۆ ئەوان وئێوەیش هەیە، ئەگەر کەموکورتیان تێدا کرد؛ ئەوا تاوان لەسەر ئەوان وپاداشت بۆ ئێوە هەیە

23- ئەی خودایه، هەركەسێک کرایە کاربەدەست لەسەر کاروبارەکانى ئومەتەکەم، وتوند وتیژ بوو وکاری لە سەریان قورس کرد؛ تۆیش تۆڵەی لێبسێنە وکاری لەسەر قورس بکە، وهەركەسێک کرایە کاربەدەست لەسەر کاروبارەکانى ئومەتەکەم، وسادە ونەرم ونیان بوو وکاری لە سەریان ئاسان کرد؛ تۆیش ڕەحمی پێبکە وکاری لەسەر ئاسان بکە

24- ئارام بگرن، هەر سەردەمێک بێت ئەوەى پاش خۆی لەوە شەڕتر وخراپترە؛ هەتا دەگەنە لای پەروەردگارتان

25- وا بن وفرمانان جبج بن، ئوان تنها بررسارن لسر ئرككانان، وئوش تنها بررسارن لسر ئرككانتان

26- هەرکەسێک بەیعەت بە پێشەوایەک بدات؛ ودەستی بگرێت ودڵسۆزی خۆی بۆ دەرببڕێت، با بە گوێرەی توانا گوێڕایەڵی بکات، ئەگەر کەسێکی تر هات بۆ ئەوەى لەسەر دەسەڵات لای بەرێت؛ ئەوا لە گەردنی ئەو کەسەی تر بدەن

27- هەر کەسێکمان له ئێوه کرده كاربەدەست، ودەرزیيەكى دروومان يان زیاترى لێ شاردینەوە ئەوە خیانەتە وله ڕۆژی قيامەتتدا گيرۆدە دەبێت

28- ئان ئاندار ئاسان، هرس ئاندار لسر خ ران بات وب زادو وزر ب توند برت؛ ئوا ئان ددات

29- همووتان سررشتار وبررسارن ، وهرتان بررسار برامبر ردستى

30- دەبێت گوێڕایەڵ بیت وفەرمانەکان جێبەجێ بکەیت: لە کاتی ناڕەحەتی وهێوریدا، ولە کاتى جێبەجێکردنی فەرمانەکە بە چالاکیەوە یان بە ناچارییەوە، ولە کاتێک کە مافت دەخورێت

31- ئەگەر بەیعەت وپەیمانمان بدایەتە پێغەمبەری خودا -صلى اللە علیە وسلم- لەسەر گوێڕایەڵی کردن وجێبەجێکردنی فەرمانەکان، پێمانی دەفەرموو: لە هەرشتێک لە تواناتاندا هەبوو

32- پێویستە لەسەر مسوڵمان گوێڕایەڵ بێت وفەرمانەکان جێبەجێبکات لە هەرشتێک پێی خۆش بێت یان پێی ناخۆش بێت، مەگەر فەرمانى پێبکرێت بە ئەنجامدانى تاوانێک؛ ئەگەر فەرمانی پێکرا بە ئەنجامدانى تاوانێک ئەوا نابێت گوێڕایەڵ بێت ونابێت فەرمانەکە جێبەجێبکات

33- هەرکەسێک بێڕێزی بکات بەرامبەر دەسەڵاتدارێک؛ ئەوا خواى گەورە ئەو کەسە بێڕێز دەکات

34- گوێڕایەڵی بن وفەرمانەکان جێبەجێ بکەن، ئەگەرچیش بەندەیەکی حەبەشی کرا بە دەسەڵاتدار بەسەرتانەوە، کە سەری وەکو مێوژ بێت

35- ئەوەى گوێڕایەڵی فەرمانەکانى من بکات؛ ئەوا گوێڕایەڵی فەرمانەکانى خواى گەورەی کردووە، ئەوەى سەرپێچی فەرمانەکانى من بکات؛ ئەوا سەرپێچی فەرمانەکانى خواى گەورەی کردووە، ئەوەى گوێڕایەڵی پێشەوا (ئەمیر) بکات؛ ئەوا گوێڕایەڵی منی کردووە، ئەوەى سەرپێچی فەرمانەکانى پێشەوا (ئەمیر) بکات؛ ئەوا سەرپێچی فەرمانەکانى منی کردووە

36- خێرترین وباشترین دەسەڵاتدارەکانتان ئەوانەن کە ئێوە ئەوانتان خۆش دەوێت وئەوانیش ئێوەیان خۆش دەوێت، ونزایان بۆ دەکەن وئەوانیش نزا بۆ ئێوە دەکەن، وخراپترین دەسەڵاتدارەکانتان ئەوانەن کە ئێوە ڕقتان لێیانە وئەوانیش ڕقیان لە ئێوەیە، ونەفرەتیان لێدەکەن وئەوانیش نەفرەت لە ئێوە دەکەن

37- پێغەمبەر -صلى اللە علیە وسلم- نەهی کردووە: لە لێدانى دەموچاو، ولە سمینی دەموچاو

38- هەرکاتێک هەریەکێکتان شەڕی کرد دژی براکەى؛ ئەوا پێویستە خۆی لە لێدانى دەموچاوی بە دوور بگرێت

39- ئێوە بە پەرۆش دەبن بۆ بەدەستهێنانى دەسەڵات وفەرمانڕەوایی، ودەبێتە هۆی پەشیمانی لە ڕۆژی قیامەتدا، چەند بەتامە سەرەتای شیرپێدان، وچەند خراپ وناڕەحەتە شیربڕینەوە

40- سوند ب ئو نفس من بدست، نزيك دابزن و مرم ل نوانتان فرمانوا دادرور، خا دشنت

41- رسارت لدم ب روردارت وروردار ئوانى ش ت، ئاا خواى ور ت ناردوو ب هموو خ؟

42- ئ خن، خودا خورزانن نفامانى جاهلت لسرتان لابرد و شاناز ردن ب باوبارانو

43- ئەی عبدالرحمانی کوڕی سەمورە داوای پلەی دەسەڵات وفەرمانڕەوایەتی مەکە، چونکە ئەگەر تۆ داوای بکەیت بەهۆی پرسیارکردنەوە؛ ئەوا (پێت دەبەخشرێت) بەڵام پشتیوانی ناکرێت

44- ئەگەر خواى گەورە خێری بۆ پێشەوایەک (ئەمیرێک) بووێت؛ ئەوا وەزیری (ڕاوێژکاری) ڕاستگۆی (لە دەوروپشت) دەبێت، ئەگەر لە بیری بچێتەوە بە بیری دەهێننەوە، وئەگەر بیری هاتەوە یارمەتی دەدەن، وئەگەر خواى گەورە جگە لەوەى (جگە لە خێری) بۆی بوێت؛ ئەوا وەزیری (ڕاوێژکاری) خراپەکاری (لە دەوروپشت) دەبێت، ئەگەر لە بیری بچێتەوە بیری ناهێننەوە، وئەگەر بیری هاتەوە یارمەتی نادەن

45- خواى گەورە هەر پێغەمبەرێکی ناردبێت، یان دەسەڵاتی بە هەر فەرمانڕەوایەک بەخشی بێت؛ ئەوا دوو کۆمەڵ ڕاوێژکاری هەبووە: کۆمەڵێک فەرمانی چاکەی پێدەکەن وهانى دەدەن بۆ ئەنجامدانى، وکۆمەڵێکی تر فەرمانی خراپەی پێدەکەن وهانى دەدەن بۆ ئەنجامدانى

46- ئیبن مەسعود -ڕەزاى خواى لێبێت- ئامۆژگاریمانی دەکرد لە ڕۆژانی پێنج شەممەدا

47- چیرۆکی کوڕە منداڵێک لەگەڵ پادشا وساحیر وخواناسێک

48- ئەی ئەبا زەر، دەبینم کە تۆ لاوازیت، ومن ئەوەى بۆ خۆم پێمخۆشە؛ بۆ تۆیش پێمخۆشە، مەبە بە فەرماندەر بەسەر دوو کەسەوە، ومەبە بە بەرپرسیار لەسەر ماڵی هەتیو

49- ئەی ئەبا زەر، تۆ لاوازیت، وئەمەیش ئەمانەتە، ولە ڕۆژی قیامەتدا هۆکاری سەرشۆڕی وپەشیمان بوونەوەیە؛ جگە لەوەى نەبێت کە بە ئەوپەڕی بەرپرسیارێتیەوە لە ئەستۆی دەگرێت، وئەوەى لەسەری ئەرکە جێبەجێی دەکات

50- پارچەیەکی ئاڵتونیم لە ماڵەکەمدا بیر کەوتەوە؛ نەمویست سەرقاڵم بکات، بۆیە فەرمانم کرد بەوەى دابەش بکرێت

51- ئێمە والله فەرمانڕەوایی ئەم بەرپرسیارێتیە نادەین بە کەسێک داواى بکات، یان هەوڵ بۆ بەدەستهێنانى بدات

52- ئەی ڕۆڵە، من گوێم لە پێغەمبەری خودا بووە -صلى اللە علیە وسلم- کە دەیفەرموو: خراپترینی نێو شوانەکان ئەوانەن کە توندوتیژ وستەمکارن، ئاگادار بە لەوانە نەبیت

53- بەدڵنیاییەوە ئەو پاداشتەی چاوەڕێی دەکەیت؛ پێت دەبەخشرێت

54- پێداگیر مەبن لەسەر داواکردنی شتێک، والله ئەگەر هەریەکێکتان داواى شتێکم لێبکات ومن پێی ببەخشم لەکاتێکدا پێم ناخۆش بێت؛ ئەوا هیچ بەرەکەتێک نابێت لەوەى کە من پێی دەبەخشم

55- ئەگەر یەکێکتان لە شەودا هەستا (بۆ نوێژکردن)، وخوێندنی قورئان لەسەر زمانى قورس بوو، وئاگای لێنەبوو کە چی دەخوێنێت؛ ئەوا با ڕاکشێت

56- هەر مسوڵمانێک دارێک بڕوێنێت: هەرشتێکی لێبخورێت؛ ئەوا بە چاکە بۆی دەنووسرێت، و هەرشتێکی لێ بدزرێت؛ ئەوا بە چاکە بۆی دەنووسرێت، و هەریەکێک شتێکی لێ کەم بکاتەوە؛ ئەوا بە چاکە بۆی دەنووسرێت

57- خودا ڕوخسەتی دا بە پێغەمبەرەکەى -صلى اللە علیە وسلم- وڕوخسەتی بە ئێوە نەدا، بۆ ماوەیەک لە ڕۆژدا ڕوخسەتم پێدرا، وحورمەت وپیرۆزیەکەى گەڕایەوە لە ئەمڕۆدا هەروەکو حورمەت وپیرۆزی بوونی لە دوێنێدا، با ئەو کەسانەى ئامادەن؛ بیگەیەنن بە ئەو کەسانەى ئامادە نین

58- لەگەڵ پێغەمبەری خودا -صلى اللە علیە وسلم- ڕێم دەکرد وچارۆکەیەکی نەجرانی لێوار ئەستووری لەبەردا بوو، ئەعرابیەک پێی گەیشت وبە جلەکەى توند ڕایکێشا

59- هاتم بۆ لای پێغەمبەری خودا -صلى اللە علیە وسلم- لەکاتێکدا ئەو وتاری دەدا

60- ئەگەر یەکێکتان هەستی بە باوێشک کرد لە کاتی نوێژدا؛ ئەوا با ڕاکشێت هەتاوەکو خەوەکەى نامێنێت

61- پێغەمبەر -صلى اللە علیە وسلم- پیاوێکی بەکارهێنا لە هۆزی ئەزدەوە؛ پێی دەووترێت: ئیبن لوتبیە لەسەر خێر وبەخشینەکان، کاتێک گەڕایەوە، ووتی: ئەمە بۆ ئێوە، وئەمەیش بە دیاری بە من بەخشراوە، پێغەمبەری خودا -صلى اللە علیە وسلم- هەستا لەسەر مینبەرەکە وحەمد وسوپاس وستایشی خودای کرد

62- پەروەردگارت مافی هەیە بەسەرتەوە، ونەفست مافی هەیە بەسەرتەوە، وخێزانەکەت مافیان هەیە بەسەرتەوە، بۆیە هەریەکێک مافی خۆی پێبدە

63- لە خودا بترسن سەبارەت بەم ئاژەڵە بەستە زمانانە، سواریان ببن (کاتێک گونجاون بۆ سوار بوون)، و(گۆشتەکەیان) بخۆن کاتێک (گونجاون بۆ خواردن)

64- نزای: ( اللهم بارك لأمتي في بُكُورها )

65- پێغەمبەری خودا -صلى اللە علیە وسلم- لە پاشەوەى کاروانەکە دەبوو، هانی لاوازەکانى دەدا، وسەری دەخستن بۆ سەر پشتی سواریەکەى، ونزای بۆیان دەکرد

66- ئێمە دەچین بۆ لای دەسەڵاتدارەکانمان قسەیەکیان بۆ دەکەین پێچەوانەى ئەو قسانەیە کە دەیڵێین کاتێک بەجێیان دەهێڵین، ووتی: ئێمە لەسەردەمی پێغەمبەری خودا -صلى اللە علیە وسلم- ئەمەمان بە دووڕوویی (نیفاق) دادەنا

67- نەخێر پیس نیە، چونکە (پشیلە) زۆر هاتۆچۆ دەکات لە نێو ئێوەدا

68- هەرمسوڵمانێک چوار کەس شاهێدی بۆ بدەن لەسەر خێر وچاکە بوونی، خواى گەورە دەیکاتە بەهەشتەوە

69- پیاوێکی بۆ لا هێنرا، پێی ووترا: ئەمە فڵانە ڕیشی مەی (ئارەقی) لێ دەتکێتە خوارەوە، ووتی: ئێمە نەهیمان لێکراوە لەوە سیخوڕی بکەین، بەڵام ئەگەر شتێکی ئاشکرامان بۆ دەرکەوت؛ بە پێی ئەوە کردەوە جێبەجێ دەکەین

70- پێغەمبەر -صلى اللە علیە وسلم- نەهی کردووە لەوەى ئاژەڵ ببەسترێتەوە هەتاوەکو دەمرێت (یان دەکوژرێت)

71- نابێت هیچ کەسێک سزا بدات بە ئاگر؛ مەگەر پەروەردگاری ئاگر نەبێت

72- بەنی ئیسرائیل لەناوچوون کاتێک ئافرەتەکانیان ئەمەیان بەکارهێنا

73- كاتێک سەگێک سووڕی دەخوارد بە دەوری بیرێکدا خەریک تینوێتی بیکوژێت، زیناکەرێک لە زیناکەرەکانى بەنی ئیسرائیل (سەگەکەى) بینی؛ پێڵاوەکە داکەند وپڕی کرد لە ئاو ودای بە سەگەکە بۆئەوەى بیخواتەوە؛ بەهۆی ئەمەوە (خواى گەورە) لێی خۆش بوو

74- ئەوەندە کردەوە بکەن کە لە تواناتدا هەیە، والله خواى گەورە بێزار نابێت (لە پاداشتدانەوەتان) هەتاوەکو ئێوە بێزار دەبن (لە کردەوە کردن)

75- پێغەمبەری خودا -صلى اللە علیە وسلم- فەرمانیکرد بە دروستکردنی مزگەوتەکان لە گەڕەکەکاندا، وپاک بکرێنەوە

76- داوات لێدەکەم سوێند بە خودا بخۆیت، ئایا گوێت لە پێغەمبەری خودا بوو -صلى اللە علیە وسلم- کە دەیفەرموو: لە جیاتی من وەڵام بدەرەوە؛ خودایە پشتگیری لێبکە بە (روح القدس:جبریل)؟ ووتی: سوێند بە خودا بەڵێ

77- نوێژی ئەوابەکان کاتێکە کە وشتری پێگەیشتوو تینی گەرمی بەردەکەوێت

78- نەفرەتی خواى گەورە لەوەى ئەم کارەی کردووە، کێ ئەم کارەی کردووە؟ پێغەمبەری خودا -صلى اللە علیە وسلم- نەفرەتی کردووە لە ئەو کەسەی شتێک کە ڕۆحی تێدا بێت بۆ نیشانشکێنی بەکاریبهێنێت

79- پێغەمبەری خودا -صلى اللە علیە وسلم- نەهی کردووە لەوەى ئاژەڵ ببەسترێتەوە؛ پاشان بکوژرێت

80- خەڵکانێک ئافرەت بکەن بە فەرمانڕەوا لەسەر کاروباریان هەرگیز سەرکەوتوو نابن

81- هەرکەسێک خواى گەورە بیکات بە بەرپرسیار لەسەر شتێک لە کاروباری مسوڵمانان، خۆی لێیان دوور بکاتەوە؛ پێویستیەکانیان جێبەجێ نەکات، ونەداری وهەژاریان لەسەر لا نەبات، خواى گەورە لە خۆی دووری دەکاتەوە؛ پێویستیەکانى جێبەجێ ناکات، ونەداری وهەژاربوونی لەسەر لا نادات